Steun ons | Klik hier
Introductie
We worden in het dagelijkse leven geconfronteerd met tegenstrijdige boodschappen over gezondheid en levensstijl. Terwijl ik door mijn eigen reis naar een gezondere levenswijze navigeer, ontdek ik de verrassende impact van zowel externe invloeden als de kracht van zelfpraat. En hoe dit alles ook een geestelijk component heeft. Dit blog deelt inzichten over deze ontdekkingen en hoe ze ons dagelijks leven kunnen vormgeven.
Onverwachte tegenwerking
Sinds ik probeer een gezondere levensstijl te omarmen, merk ik iets opmerkelijks: het lijkt erop of een ongezonde leefwijze wordt gepromoot, terwijl een gezonde levensstijl bewust wordt tegengewerkt. Niemand vroeg me ooit naar mijn alcoholgebruik, of ik niet te vaak gefrituurd voedsel at of teveel ultra-bewerkt voedsel consumeerde. Zaken die stuk voor stuk aantoonbaar gezondheidsschade opleveren. Ook vragen over supplementen, vitamines, eiwitten en mineralen bleven uit, ondanks het gebrek aan diverse en gezonde maaltijden.
Maar sinds ik gezonde keuzes wil maken, wordt mijn enthousiasme (en soms wat fanatieke) aanpak regelmatig ter discussie gesteld. Nu is men opeens bezorgd of ik de juiste vetten, vitaminen en eiwitten binnenkrijg en of het eten van voornamelijk groente en fruit niet ten koste gaat van mijn spieropbouw en levensvreugde.
Eet echt voedsel
Ik laat de observatie met betrekking tot gezond voedsel voor wat het is; daar zijn foodbloggers, diëtisten en voedingswetenschappers voor. Na vele uren geïnvesteerd te hebben is dit mijn conclusie: er is niet zozeer “één beste dieet”, maar de bestanddelen die welk dieet dan ook tot een gezond dieet maken zijn helder. Het is samen te vatten met deze zin: Eat (real, whole) food, not to much, mostly plants. Weerstand hiertegen lijkt voornamelijk te wijten aan een gebrek aan kennis of mogelijk een te sterke confrontatie met de eigen eetgewoonten.
Zelfhulp door ‘zelfpraat‘
Maar de negatieve beïnvloeding door mijn omgeving is interessanter, vooral na ik hoorde over het fenomeen ‘zelfpraat‘. Dit laatste gaat over het beïnvloeden van je eigen denken door tegen jezelf te praten. Zo blijken bodybuilders die mentaal hun oefeningen doorlopen, zelfs als ze niet fysiek actief zijn, toch een toename in spiermassa ervaren. En dat je je arm verder kunt strekken als je je hersenen hierop voorbereidt. Ik ben dit persoonlijk toe gaan passen om gemotiveerd een koude douche te nemen en zin te krijgen om te gaan sporten.
Het gaat er hierbij om je hersenen te ‘herprogrammeren’ naar jouw wensen, doelen en plezierbronnen. Het hoeft niet ‘waar’ te zijn om effectief te zijn. Bijvoorbeeld in plaats van te denken ‘ik zie op tegen een koude douche’ of ‘wat is het koud’, vertel ik mijn hersenen: ‘het is geweldig om actief de dag te beginnen’, ‘dit is precies wat ik nodig heb’, ‘ik kijk uit naar de koude douche omdat het helpt mijn witte vet te verbranden en in mijn broek te blijven passen, dat maakt me blij’. Mijn hersenen reageren dan met ‘oké, als jij daar blij van wordt, laten we het doen’, en geven me de energie en de zin om die koude douche te nemen. Deze techniek helpt ook bij het omgaan met verlangen naar suiker of de neiging tot vet eten.
Invloed vanuit je omgeving
Nu waar ik naartoe wil. Deze ‘zelfpraat’ merk ik ook op in mijn omgeving, maar dan als een middel om een ongezonde levensstijl vast te houden. Ik denk aan een uitspraak als: ‘ik drink af en toe een biertje, ik ben nu eenmaal een levensgenieter’. Betekent dit dat je zonder alcohol geen levensplezier kunt hebben? Kun je zonder bier niet genieten van bijvoorbeeld een betere slaap of sporten? Let op wat je jezelf hiermee voorhoudt: ‘ik heb pas echt plezier of kan pas echt ontspannen als ik alcohol gebruik’. Zelfpraat werkt zo ook op andere vlakken: ‘ik eet deze zak chips nu op, want ik heb het verdiend’, of ‘vandaag eet ik ongezond, want ik heb al iets ongezonds gegeten en nu maakt het toch niet meer uit’.
Je omgeving heeft een grotere invloed op je dan de meeste mensen beseffen. Zo is uit onderzoek gebleken dat mensen die in hun kring meer in aanraking komen met scheidingen, zelf ook een grotere kans hebben op een scheiding. En zij die meer mensen in hun kring hebben die gezonde keuzes maken (voeding, sporten), zelf ook grotere kans hebben om gezond(er) te gaan leven. En de keerzijde: heb jij meer mensen in je omgeving met overgewicht, bestaat er een grotere kans dat je zelf overwicht ontwikkeld. Je omgeving heeft dus een daadwerkelijke invloed op je. Ik zeg daarmee niet dat je je oude vrienden maar van de hand moet doen, maar wees je daar bewust van. En misschien nog wel meer: Wees je bewust van welke invloed jij hebt op jouw vrienden en familie.
Halfbewust leven
Maar waarom zou je niet kunnen genieten van een gezond en actief leven, van het kiezen voor het betere? Ook hier komt zelfpraat van pas: ‘Ik geniet van het leven als ik een grotere kans heb om mijn kleinkinderen te zien opgroeien, als ik energiek uit bed kom en lekker kan sporten. Dus kom maar op met dat alcoholvrije biertje!’.
Socrates zou eens gezegd hebben: ‘The unexamined life is not worth living‘. Een ware levensgenieter staat dan niet gelijk aan een hedonistische levensstijl, die altijd meer wil consumeren en genieten. Ik moet ook denken aan dit stukje uit ‘Brieven uit de hel’ van C.S. Lewis: ‘Nu zie ik dat ik het grootste deel van mijn leven dingen gedaan heb die ik noch goed, noch leuk vond. Niet in ‘zoete zonde’ maar in halfbewuste gedachte fladderingen, vervelende wijsjes fluitend, met enorm cumulatief effect. De veiligste weg naar de hel is juist de weg der geleidelijkheid‘.
Ik realiseer me dat het kiezen voor een gezonde levensstijl deel uitmaakt van het zoeken naar een duurzamer, dieper geluk. In tegenstelling tot de voorbijgaande bevrediging van ongezonde gewoontes. Hoe wij omgaan met het tijdelijke, fysieke, heeft ook een geestelijk component. Maar… er is ook een andere kant:
Guilty pleasure
‘Ik zondig even hoor, ik eet nu lekker dit taartje’. Een zogenaamde ‘guilty pleasure’; een schuldbewust pleziertje. Het eten van suikers is natuurlijk ongezond, maar zo nu en dan geen probleem. En zo zie je dat we wat ongezond is, zonde gaan noemen. Is gezondheid dan onze nieuwe religie? Aangezien de mens zijn eigen god is, is de grootste zonde tegen zichzelf gericht. Men zondigt liever tegen God, dan tegen het eigen lichaam. Niets is meer zonde dan het ongezonde.
Maar echte zonde brengt scheiding tussen God en mens. Suiker en een wat al te gezellig lichaam niet. Dus ook hier komt het uiteindelijk neer op de keuzes die je maakt. Volg niet blindelings je eigen plezier, tijdelijk geluk en plaatselijke verdoving. Maar schiet ook niet in de valkuil van een nieuwe gezondheidscultus wat een wijdverspreide religie begint te worden.
Conclusie
Wees bewust van je gedachten en hoe die je positief of negatief beïnvloeden. Let op je omgeving en hoe deze je vormt, en herken de kracht die je hebt om die omgeving op jouw beurt te beïnvloeden. En ten slotte, let op je gewoontes – die alledaagse handelingen die je kunnen ondersteunen of ongemerkt ondermijnen. Bewust leven is niet altijd de gemakkelijkste weg, maar het is zeker de meest lonende. Laten we kiezen voor een bewust, duurzaam en vol leven, gefundeerd op het onvergankelijke.
