Christenen zijn niet-rationeel, onwetenschappelijk en hebben God nodig om de wereld te verklaren (of dat wat ze niet begrijpen). Althans, zo worden christenen vaak beschreven.
En eerlijkheidshalve moet bekend worden dat christenen inderdaad vaak weinig vertrouwen laten zien dat God in het dagelijks leven een hand heeft. Ze vertrouwen eerder op artsen, wetenschap in het algemeen, techniek, literatuur. Dus hebben de critici gelijk? In dit artikel wil ik beschijven hoe naar mijn mening een ‘werelds denken’ ons als christenen beïnvloed en hoe dit duidt op een te kort aan vertrouwen op de levende(!) God.
.
Het atheïsme als geloof
Iets wat ik regelmatig tegenkom is de ‘dominantie van het humanisme’ in het huidige denken.1 Hiermee bedoel ik niet alleen dat de niet-gelovige postmoderne mens zijn overtuigingen laat overheersen boven andere overtuigingen, maar ook dat de manier van denken bij christenen is terug te vinden en hen belemmert te staan voor wat ze zeggen te geloven. Dat dit niet nodig is en een denkfout bevat wil ik illustreren aan de hand van het volgende voorbeeld:
Humanist Waarheid bestaat niet, alleen belevingen ervan.
Christen Ik geloof in een absolute waarheid, in een God die alles gemaakt heeft en daarover regeert.
Humanist Oke, dat vind ik echt heel mooi voor je! Maar val mij er niet mee lastig alsjeblieft. Je mag geloven wat je wilt, maar dan wel graag in je eigen huiskamer.
Christen Huh? Dus je zegt dat er geen waarheid bestaat en daarmee dat mijn beleving evenveel ‘waar’ is als de jouwe.. maar ik moet vanuit jouw overtuiging de mijne in mijn eigen huiskamer beleven (het humanisme is dominant)?
Humanist Ja, maar wat ik zeg is geen geloof. Het is objectief en wetenschappelijk.
Christen Maar… je zei dat waarheid niet bestond..? (slechts percepties ervan)
Wat ik hier laat zien is dat wij als christenen zeggen te geloven in één algemene waarheid, maar dat anderen dat een belachelijk idee vinden. Zij geloven niet in één algemene waarheid. Maar, zoals ik in de discussie laat zien, zeggen ze dat wel maar ondertussen promoten zij dit als enige waarheid!
Een paar punten daarover: Ten eerste bestrijd ik het idee dat atheïsme geen geloof is (zie achtergrondartikel). Ten tweede zit er dus een tegenstrijdigheid in: Als je niet gelooft dat er een absolute waarheid bestaat, dan zijn alle ‘beelden’ die mensen hebben van een ‘waarheid’ evenveel waard. Maar eigenlijk vinden atheïsten dat de wetenschap alle antwoorden geeft en dat er dus wel een absolute waarheid bestaat. En dat deze waarheid met rede en logisch denken te vinden is (= wetenschap). Echter, met natuurwetenschappelijke argumenten kun je geen levensbeschouwelijke vraagstukken oplossen!
Humanisten, er gemakshalve van uitgaande dat dit atheïsten zijn, gaan ervan uit dat hun uitgangspunten objectief zijn. Ten eerste klopt dat natuurlijk niet, maar ten tweede zeggen ze dat er geen absolute waarheid bestaat terwijl zij die van hen laten domineren (opdringen?). Dan zijn christenen consequenter; zij zeggen dat er een absolute waarheid bestaat die van God afkomt en handelen daar ook naar. Als een humanist datzelfde echter zou beweren; dat er buiten het materiele (dat wat je kunt zien, aanraken, voelen, proeven) iets immaterieels is dat ‘hoger’ is komen ze filosofisch in de problemen.1 Dan kun je namelijk bij God uit komen.
Nu snap ik dat ze hierdoor in een lastig pakket zitten. Immers; je kunt niet zeggen iedereen mag geloven wat hij wil, als de ander zegt dat zijn geloof de enige waarheid is (en dus het humanisme afserveert). Een christen zegt; geloven is een keuze.3 Maar als je ervoor kiest niet te geloven, blijft God nog steeds bestaan. Een humanist zegt; niemand kent de waarheid. Jij mag niet vinden dat dat wel zo is, behalve in je eigen huiskamer.
En daar zit voor mij iets agressiefs en dominants in, ook al wordt het leuk verpakt. En de ‘grap’ is dat ze christenen verwijten intollerant te zijn. Een illustratie:
Humanist Ik hoorde laatst een christen zeggen dat een (praktiserende) homoseksueel niet als onderwijzer zou mogen werken. Echt zo schandalig, ze zouden die christen moeten ontslaan!
Christen Geloof je in een absolute waarheid dan?
Humanist Nee, zeker niet.Maar het is niet humaan om te discrimineren op basis van ras of sekse / seksuele voorkeur.
Christen: Maar als er geen absolute waarheid bestaat, dan is dat toch slechts jouw mening? Tegenover de mening van de ander? Als alle meningen gelijk zijn (ieder zijn eigen waarheid), waarom wil jij dan de christen ontslaan? Of is het ieder zijn eigen waarheid, maar de jouwe is wel net iets belangrijker?
Humanist Iedereen heeft bepaalde normen en waarden. Jij vindt genocide toch ook niet goed? Je gaat toch niet op basis van iemands voorkeur of afkomst zeggen dat hij of zij minder is?
Christen Maar als dat zo is, waar komen dan die normen en waarden vandaan? Zit daar iets absoluuts en objectiefs in? (God) Of is dat slechts een bijproduct van evolutie? Misschien wil evolutie wel dat we verder evolueren. Gebeurt dat niet op basis van discriminatie? En zeggen wij ook niet dat andere vormen van seksuele voorkeur niet goed en zelfs strafbaar zijn?
Ik besef dat ik me door het weergeven van bovenstaande discussie op glad ijs begeef. Maar ik heb hier geen inhoudelijk punt willen maken, maar de discussie willen voeden over objectieve waarheid en de dubbele moraal van veel humanisten (en dat moraal zonder God niet bestaat, en dus een zgn. Godsbewijs is).
Jostein Gaarder schrijft in het boek ‘De wereld van Sofie’4: “Hulp weigeren aan iemand die hulp nodig heeft, is verstandig noch onverstandig. Je zou het hooguit onsympathiek kunnen noemen.” Ze bedoeld hiermee dat goed en kwaad van een andere orde is dan verstandig en dom. Dit is een groot verschil!
.
Spreek vrij uit
Zoals de humanist zijn ‘waarheid’ bevecht op een, zoals eerder genoemd, dominante en soms zelfs agresieve manier, zo laat de christen zich in veel gevallen inpakken.
Daar wil ik stevig tegen ingaan. Er lijkt een tendens te ontstaan onder christenen waarin ze niet duidelijk voor hun mening uitkomen omdat ‘ieder toch zijn eigen waarheid heeft’. Maar geloven wij niet juist dat er maar 1 waarheid is? Dat God echt is? Een LEVENDE God?
Maar… mag je dan als christen je levensbeschouwing dan ook een rol laten spelen in bijvoorbeeld je werk? Mijn antwoord daarop is een kort en duidelijk: JA. Sterker nog; iedereen laat zijn levensbeschouwing een rol spelen, zeker (ook) niet-christenen! (zie achtergrondartikel)
Het doel van dit artikel is niet om uitputtend filosofisch te verhandelen dat wij het goed hebben en anderen fout. Het biedt ook weinig handvatten voor een diepgaande discussie over het bestaan van God. Het heeft echter als doel om je uit te dagen je geloof uit te leven zoals God dat van ons vraagt. Hij vraagt ons om hem lief te hebben met heel onze ziel, ons verstand en onze kracht (Marc.12:30). Ofwel, met heel ons zijn.
Onze God gaat alle religieuze- en levensbeschouwende stromingen te boven. Wij geloven niet in een systeem, een kerk, filosofie of bepaalde dogmatiek. Wij geloven in een Persoon die ons door zijn dood en opstanding naar het leven wil leiden door een persoonlijke relatie. Hij is DE reden om niet te zwijgen in geloofsdiscussies. Sterker nog, ik denk dat het onrechtvaardig is om te zwijgen omdat wij de Waarheid kennen. God vraagt van ons om getuigen te zijn in deze wereld, om te spreken over Zijn rechtvaardig oordeel dat zal komen en de weg die van destructie naar het leven leidt. Een indringende tekst hierover staat in Ezechiel 33:
| ‘Mensenkind, spreek tot uw volksgenoten en zeg tegen hen: “Als Ik het zwaard over een land laat komen en het volk wijst iemand uit zijn midden aan als wachter, dan moet hij, als hij het gevaar ziet aankomen, op de bazuin blazen en het volk waarschuwen. Als dan iemand wel het signaal hoort maar zich er niet aan stoort, en het zwaard komt en slaat hem neer, dan is alleen hij zelf schuldig aan zijn vergoten bloed. Hij heeft het signaal van de bazuin gehoord maar zich er niet aan gestoord. Had hij dat wel gedaan, dan had hij zijn leven gered; nu komt zijn bloed op hem neer. Maar als de bewaker het gevaar ziet aankomen en geen hoornsignaal geeft, dan wordt het volk niet gewaarschuwd; komt het zwaard en velt het iemand neer, dan eis Ik het bloed van de wachter op, ook al zou die man gevallen zijn vanwege zijn eigen schuld.” Mensenkind, Ik heb u als wachter over het volk van Israël aangesteld. Alles wat u van Mij te weten komt moet u hun in mijn naam meedelen. Als Ik tegen de boosdoener zeg: “Boosdoener, u zult zeker sterven”, en u waarschuwt de boosdoener niet dat hij zich moet beteren, dan zal die boosdoener sterven door zijn eigen schuld, maar van u eis Ik zijn bloed op. Maar als u de boosdoener gewaarschuwd hebt dat hij zijn leven moet beteren en hij betert zijn leven niet, dan zal hij door zijn eigen schuld sterven, maar u blijft in leven. | ||
Laten we ons geloof niet slechts belijden maar op alle gebieden uitleven. In ons denken en doen. Losbreken uit het juk van het humanisme en Jezus omarmen als de Weg de Waarheid en het Leven.
En niet alleen in onze huiskamers… al is dat een goed begin.
Voetnoten:
1) Het humanisme verving in de periode 1400-1650 als filosofie en opvatting van de werkelijkheid het bovennatuurlijke verklaringsmodel van de Kerk door het concept van de mens als maat van alle dingen. Het betekende het begin van de moderniteit en de dominantie van de rede, en het idee dat ieder mens recht had op leven, vrijheid en het nastreven van geluk, niet in een toekomstig beloofd paradijs, maar in het hier en nu, in een zelf vormgegeven werkelijkheid.
(…) Het moderne ‘vierde humanisme’ is eveneens een vormingsideaal, dat zelfontplooiing van de mens beoogt. Het onderscheidt zich van de voorgaande vormen doordat het een volledige levensovertuiging wil zijn, vooral in Nederland. Deze na de Tweede Wereldoorlog georganiseerde vorm van humanisme grijpt nauwelijks meer terug op de oudheid en wortelt vooral in de 18e-eeuwse verlichting: zie modern humanisme en humanistisch verbond.
Bron: Wikipedia, 28-10-2011, http://nl.wikipedia.org/wiki/Humanisme
2) Als naturalist tenminste. En in mijn optiek is het naturalisme een uiterste consequentie van het atheisme. (En het atheisme logisch onderdeel van het humanisme). Een hoop aannames? Yup, maar net zoveel als de opponent en nodig om de dicussie goed weer te geven.
3) Er zijn christenen die niet geloven in een ‘vrije wil’ en anderen die (dubbele) predestinatie aanhangen. Hierover volgt mogelijk nog eens een artikel om op dit specifieke onderwerp dieper in te duiken.