Lees hier alle delen: Kindertesten en sociale uitsluiting
Bezwaren tegen de in deze serie benoemde argumenten
Het groepsbelang gaat boven alles, je bent egoïstisch als je je niet laat testen!
Vaak gehoord is het argument van het groepsbelang. Als het goed is voor de meerderheid moet de minderheid het maar slikken. Het is een democratisch beginsel (mits in stemming is gebracht en daadwerkelijke belangen zijn afgewogen).
Om met dat laatste te beginnen: alhoewel groepsbelang een inherent christelijk gegeven is (zoals sociale gerechtigheid), dient er altijd een afweging plaats te vinden. Over welk groepsbelang hebben we het nu eigenlijk en tegen welke kosten worden deze aangenomen? Lichamelijke gezondheid mag wat mij betreft niet ten koste gaan van de psychische gezondheid. En mag niet leiden tot sociale uitsluiting. Of leiden tot het aantasten van de privé-sfeer (zoals de economische belangen van elk huishouden). Of leiden tot een inbreuk op de privacy, waaronder het medische beroepsgeheim. En misschien nog wel het meest privé, een gedwongen aantasting van de lichamelijke integriteit. Alleen bij heel uitzonderlijke en weloverwogen beslissingen mag hiervan afgeweken worden.
Maar alle resultaten die ik tot nog toe heb gezien wijzen op een weinig gefundeerd geloof in testen ten behoeve van de meerderheid, maar nauwelijks afweging van overige grote – zo niet grotere – belangen. De weegschaal slaat voor mij overtuigend door in het voordeel van betere borging en ontwikkeling van de psychische en sociaal-emotionele zorg voor onze kinderen.
Daarnaast staat niet meer de persoonlijke overtuiging en moraal centraal, maar een motivatie vanuit een medisch perspectief. En dat is geen afweging van belangen. Dat is geen democratisch beginsel. Dat is niet ‘weloverwogen’. Menen scholen dat ze hierin beslissingen moeten maken; laat hen dan echt de belangen overwegen, die belangen in stemming brengen en zodoende een afspiegeling zijn van het groepsbelang. Als dat tenminste het gewenste uitgangspunt is. Ik meen dat er meer verantwoordelijkheid moet liggen bij bestuurders die over het welzijn van kinderen gaan.
Je hoort toch juist de zwakken te beschermen?
Alhoewel de bescherming van het zwakke en kwetsbare zeker een christelijke deugd is, is een overdreven en enkelvoudige focus op biomedische gezondheid dat niet. Dat geldt overigens niet alleen bij de duiding van corona-maatregelen, maar op tal van gebieden waar dit al jaren aan de gang is. Denk aan de medicalisering van levensfasen, waar bijbehorende problematiek als medisch probleem gezien gaat worden.
Dat is ook hier aan de hand: infectieziekten zijn onderdeel van het leven. Bescherming van de kwetsbare en in de hand houden van grote gevolgen hoort daar simpelweg bij. Ernstige risico’s ten gevolgen van Corona zijn echter voor kinderen nihil (0,001%). Voor 0,5% van de totale bevolking een risico, slechts 0.04% voor mensen onder de 70 jaar oud. Hierbij aangetekend dat er bij 94% van deze gevallen dan ook onderliggende aandoeningen aanwezig zijn. Desondanks kunnen de persoonlijke gevolgen en bijbehorend lijden groot zijn. Dat wil ik in geen enkel geval relativeren. Voor ouderen, mensen met obesitas en onderliggend lijden is Corona dus het meest risicovol. Het probleem met de vaak gepresenteerde cijfers en mediaberichten is dat deze met persoonlijke anekdotes worden vermengt en daarmee zorgen voor onrealistische spookbeelden en een appèl op ‘groepsbelang’.
De dood is onderdeel van het leven en het idee van maakbaarheidsgeloof is gebaseerd op een uithollend optimisme. Daarnaast zijn er naast medische principes andere principes die zich richt op het kwetsbare en het zwakke. Principes die politiek, filosofisch en theologisch van aard kunnen zijn. Het zijn in veel gevallen ook ethische kwesties met een afweging van belangen.
Zeg ik daarmee ‘laat de kwetsbaren maar sterven’? Natuurlijk niet! Bescherm de kwetsbare zonder tekort te doen aan de rest van de maatschappij. Weeg de belangen af en zorg voor vaccinatie van de kwetsbaren. Laat ze in quarantaine gaan als dat nuttig en wenselijk is. Met name ook wenselijk voor het individu. Laat hen zelf in vrijheid beslissen wat de wens daarin is zodat ook gekozen kan worden om in ouderdom niet ‘langer maar eenzaam’ te leven, maar (ook oud) ‘iets korter maar bemind’. Als tenminste geen rekening wordt gehouden met de vroegere sterfte vanwege ouderdom.
Maar de overheid bepaald toch wat het juiste is?
Laat ik maar met de deur in huis vallen: wie de macht heeft, heeft nog niet het gezag (Kierkegaard). Als burger kun je je niet verschuilen achter de machthebber als hoogste gezag. Er is zoiets als ‘de plicht tot burgerlijke ongehoorzaamheid’ (Thoreau). De overheid is een noodzakelijk kwaad die het grotere nut zou moeten dienen vanuit een zichzelf overstijgende visie voor elke inwoner. Ik schreef het al eens: ‘Een richtlijn waarvan ik zou willen dat elke overheidswerker die zou omarmen – en van daaruit al zijn werk zou organiseren – is het ondersteunen van het ‘thuis en gelukkig zijn’. ‘Thuis en gelukkig zijn is het doel van al het menselijk streven‘, zei Johnson.’
En met Lewis: “Zolang we niet verder kijken dan natuurlijke waarden, moeten we zeggen dat de zon nergens zo graag over schijnt als over een huisgezin dat lachend aan tafel zit, of twee vrienden die bij een pot bier met elkaar zitten te praten, of iemand die in afzondering een boek zit te lezen dat hem boeit; en dat alle economie, politiek, wetgeving, legers en staatsinstellingen die niet dit soort toestanden doen voorduren en toenemen niet anders zijn dan water naar de zee dragen, een betekenisloze ijdelheid en kwelling des geestes. Collectieve bezigheden zijn uiteraard nodig; maar ziehier het doel waartoe ze nodig zijn.” – C.S. Lewis
Maar ook bij de bestrijding van de pandemie zie je dat politiek pragmatisme in de plaats komt van dieper liggende ideologie. Een kwaad dat zich langzaam verspreidt en waar niemand zich verantwoordelijk voor voelt. Om Hanna Arendt te parafraseren: “Het donkerste kwaad in de samenleving wordt in standgehouden door de ambtenaar die plichtsgetrouw zijn werk doet. Alle processen worden gebureaucratiseerd en in stukken verdeeld zodat niemand verantwoordelijk is voor het geheel. En wanneer iedereen schuldig is, is niemand het. Het kwaad is niet radicaal, maar banaal.”
De overheid lijkt enkel uit te gaan van een kwaadwillende, zieke en ziekte-verspreidende burger. De respons is dan ook optreden tegen overtredingen, inzet van beperkingen, bewijzen dat jij gezond bent. Maar juist van de overheid zou je mogen verwachten dat het beschermt en visie ontwikkeld in plaats van zich mee te laten sleuren en vast te bijten in ingrijpende en beperkende maatregelen.
Het heeft toch een wettelijke basis?
Er wordt mijn inziens over grond-, mensen– en kinderrechten heengelopen. Maar dit is niet alleen mijn kijk, het is ook door anderen aangegeven. Bijvoorbeeld m.b.t. de tijdelijke wet / spoedwet, grondrechten vs. gezondheidsrechten, sluiten van plaatsen, vaccinatiepaspoort en discriminatie. Er zijn ook diverse juristen die op persoonlijke titel reageren op de maatregelen. En deze bekende advocaat noemt de maatregelen zelfs een misdaad tegen de mensheid en wil mogelijk een rechtszaak starten tegen de staat en/of WHO.
‘Ook voor het genot van mensenrechten zoals de vrijheid van vergadering en betoging, de bewegingsvrijheid, de godsdienstvrijheid, het recht op privéleven, het eigendomsrecht, de toegang tot de rechter en het recht op onderwijs. Mogen die individuele mensenrechten allemaal beperkt worden? Waar is dat geregeld? En hoever mag dat gaan?‘ (mensenrechten.nl). Het juridische antwoord is: Het mag en kan, want ‘hiermee beschermt de overheid de mens met betrekking tot de volksgezondheid’.
Maar in je recht staan en gelijk hebben zijn niet hetzelfde. Termen als subsidiariteit en proportionaliteit dienen altijd te worden afgewogen. En er is meer dan de volksgezondheid vanuit het eenzijdig medisch perspectief. Economen, sociologen, psychologen en psychiaters, beleidsmedewerkers, jeugdwerkers, (ortho)pedagogen: waar zijn deze perspectieven en hoe is dit afgewogen tegen het toch kleine risico voor de volksgezondheid (voor mensen onder de 70 jaar oud een kans van 0,04%, onder de 40 jaar oud slechts 0,001%)! En het aantal doden dat wellicht juist het gevolg is vanwege de maatregelen!
Je moet wel, om je kind niet het hele jaar thuis te laten zitten…?
Een vaker gehoord bezwaar is dat men liever niet test, maar het kind anders een groot deel van het schooljaar thuis zal zitten. Dit is inderdaad een reëel risico. Maar niet alleen voor degene die zich niet laat testen. Ben je namelijk positief getest zit je 10 dagen thuis. Voordeel is dan wel dat komende 8 weken niet meer getest hoeft te worden. Ben je negatief getest is het voordeel dat je na de eerste 5 dagen weer naar school mag; maar zit je de eerst volgende keer weer met testen en quarantaine (net zolang totdat je positief test).
Het wonderlijke is dan ook dat de enige praktische uitkomst een positief testresultaat is: het kind is niet ziek en je bent er de langste tijd vanaf. De enige weg hieruit is dan ook simpelweg stoppen met testen. Dan volgt er tenslotte ook geen vergaande consequentie voor de hele klas meer. En geef bij school aan dat je het niet eens bent met de gang van zaken, zodat ook dit signaal (vaker) bij hen binnenkomt.
Ga je hiermee in tegen de wens van de overheid? Ja; totdat er overtuigende argumenten komen dat testen van kinderen werkelijk zin heeft om: 1) verspreiding daadwerkelijk tegen te gaan, 2) PCR-testen hiervoor een nuttig middel zijn, 3) de negatieve consequenties aantoonbaar opwegen tegen de voordelen.
Ik sta open voor (respectvolle) feedback.