“Wie vlugger loopt dan voor zich kijkt, stapt mis.”
Naar spreuken 19:2-3
Tijd is een aaneenschakeling van momenten, zo las ik eens. Ik ervaar het leven ook zo. Momenten van uitzinnige euforie, enthousiasme en levendigheid. Maar ook momenten van diepe bezorgdheid, onrust, woede en verdriet. Het ene moment kan het dan ook goed gaan, een volgende slecht.
In het moment leven is mooi en goed, maar het kunnen overzien en een lijn vinden is minstens zo belangrijk. Dat geeft een vaste basis. Niet de emotie is dan leidend, maar de optelsom van het geheel. En het geheel is meer dan de zelfstandige delen.
Dan kunnen de momenten en emoties makkelijker geaccepteerd worden als deel van het leven. Want het leven is nu; niet pas als het rond is, goed voelt of weekend is. Nu te leven, in het moment, wetend dat de op zichzelf staande momenten niet op zichzelf staan, relativeert en verdiept tegelijkertijd. Zowel bij vreugde als verdriet.
‘Is het geheugen beter voor prettige indrukken? Waar ligt dat aan?’, zo mijmert Bonhoeffer in een van zijn brieven. En zijn overweging slaat in: ‘Vroegere pijn staat onder het teken van zijn overwinning, alleen niet overwonnen pijn (niet vergeven schuld) blijft steeds vers in het geheugen en kwelt het’.
Het is dan ook niet alleen bewust te leven in het moment, maar vooral ook bewust te leven. Om te gaan met het verdriet en de pijn van het moment, ingebed in een groter verhaal. Waarin ook schuld en vergeving een plek hebben. Om niet (alleen) te zoeken naar geluk, maar te leven in diepe verbondenheid. En ‘dan wordt een hart’ – zoals Bonhoeffers moeder terugschrijft – ‘zoals het zijn moet, met plaats voor verdriet en blijdschap’.